Moet Delft aandelen Eneco wel of niet verkopen?

In Delft is het wel of niet verkopen van de aandelen Eneco een actueel item. Het is actueel omdat de meeste gemeenten die aandeelhouder zijn besloten hebben om hun aandelen te willen verkopen. Delft is tot nu toe tegen geweest. De verkoop is gaande en verschillende geïnteresseerde partijen bereiden biedingen voor. Een eventueel besluit van Delft om aandeelhouder te blijven van Eneco is wellicht misschien al achterhaald omdat gemeenten met ruim meer dan 90% van de aandelen al tot verkoop hebben besloten. Is de wens om aandeelhouder te blijven wel zo verstandig?

Eerste vraag is: waarom wil je als gemeente aandeelhouder blijven van Eneco

De taak van een gemeente als Delft is niet om aandeelhouder te zijn in bedrijven die voor ons inhoudelijk sympathiek zijn. Als Delft bestuurlijk invloed wil hebben op een bedrijf dat de Delftse doelstellingen helpt realiseren dan kan een (tijdelijk) aandeelhouder prima zijn. Op energiegebied is al veel eerder door de gemeenteraad van Delft een besluit genomen om het kleine energiebedrijf Delfland (bedrijf van ongeveer zes omliggende gemeenten) waar de gemeente heel veel invloed had op het beleid en de uitvoering, te verkopen aan Eneco. Delft heeft daarbij naast aandelen al een aardig bedrag ontvangen. Maar de gemeente is toen wel al haar invloed op samen sturing geven aan lokale items kwijt geraakt. Voor die tijd was uitvoeren van gemeentelijk energiebeleid praktisch ook goed mogelijk omdat alle inwoners en bedrijven klant waren bij Delfland. Al lang is dat niet meer het geval en iedereen is bij voor de energielevering aan het shoppen en kan kiezen uit veel leveranciers.

De invloed van Delft op het beleid van Eneco is door de schaalvergroting op het gebied van energie leveren marginaal geworden: Eneco heeft al die tijd, na verkoop van Delfland tot nu, nauwelijks inhoudelijk iets voor Delft betekend. Alleen als suikeroom via dividendgever. Als de gemeente voor een taak met een energiebedrijf wil samenwerken dan moet dat via (Europese) aanbesteding. Dan komen in beginsel dus ook andere (energie)bedrijven in aanmerking. Via de huidige grote, landelijk en vaak ook internationaal opererende energieleveranciers heeft een gemeente nauwelijks mogelijkheid om samen haar lokale energieprogramma (inclusief transitie) uit te voeren. Daar moet je als gemeente nu ander oplossingen voor zoeken. Beleidsinhoudelijk is er volgens mij dus weinig reden om aandeelhouder te blijven van Eneco.

Tweede vraag: maakt wel of niet verkopen financieel verschil voor Delft

Dividend is ook voor een gemeente een onzekere inkomstenbron. Gemeentelijke accountants staan niet toe dat je dividend opneemt als structurele dekking voor kosten van investeringen. Dividend mag dus niet gebruikt worden als structureel dekkingsmiddel. De investeringsruimte die je als gemeente jaarlijks van dividenduitkeringen hebt is niet meer dan het daadwerkelijk ontvangen bedrag aan dividend in het voorgaande jaar.

Op de energiemarkt is nogal wat concurrentie en er gaat in het kader van de energietransitie veel veranderen. Ook moeten energiebedrijven de komende decennia zelf veel investeren vanwege de energietransitie. Onzeker is dus hoe het dividend zich zal ontwikkelen. Nu krijgt Delft met haar 2,44% aandelen Eneco ongeveer 1,5 miljoen dividend. Dat geld kan Delft, zoals hiervoor aangegeven, nu niet structureel inzetten. Bij verkoop krijgt de gemeente ca 70 miljoen, zo is de schatting. Als dat betaald is, is dat voor Delft zeker geld en is er voor dat bedrag zekere dekking voor investeringen. De gemeente kan haar investeringsplanning daarop afstemmen en tempo gaan maken.

Wat er mis gaat als Delft niet gaat verkopen is dus dat de gemeente de komende jaren veel te weinig geld heeft om te investeren in de energietransitie. Ook de ambities bij de energietransitie dan de gemeente dan maar mondjesmaat waar maken. Voor de voortgang van de uitvoering van deze plannen zal de gemeente dan afhankelijk blijven van eventuele dividenduitkering van Eneco.

Het zou anders zijn als Delft een rijke gemeente is en geld op de plank heeft liggen dat weinig rendeert. Dan zou het advies misschien ook kunnen zijn: investeren in Eneco, maar er zijn dan wellicht ook nog andere mogelijkheden om te beleggen. Helaas heeft Delft geen geld op de plank en op korte termijn wel een grote behoefte aan veel investeringsruimte.

Derde vraag: is sentiment / emotie belangrijk en moet je daar je besluit (mee) op baseren

Emotie en sentiment zijn over het algemeen een slechte raadgever. Wel een omstandigheid waar je goed rekening mee moet houden. Dat kan lastig zijn. Als bestuurder moet je dan wel met je achterban de discussie aangaan over de feiten. En eventueel komen met betere alternatieven, als die er zijn. Dat vraagt wel wat tijd en vooral overtuigingskracht. En er is risico dat niet iedereen overtuigd kan worden. Ik vind dat je als bestuurder uiteindelijk wel moet kiezen voor de toekomst. Delft werkt overigens hard aan alternatieven. Zie vierde vraag.

Vierde vraag: hoe wil Delft haar energiebeleid en de energietransitie uitvoeren, met welke organisatie(s)

Feitelijk is Delft daar al mee  bezig, deels in regioverband. In regioverband is Delft druk bezig met de Regionale Energie Strategie (RES). Daar vindt ideeontwikkeling en onderlinge afstemming plaats. En Delft is druk doende om de gemeentelijke uitvoering te organiseren: Aanpak Delft Energieneutraal 2050. Eneco is daarbij geen inhoudelijke partij. Delft heeft de komende jaren vooral behoefte aan veel geld voor de uitvoering van haar energie- en duurzaamheidsbeleid.

Kortom, kiezen voor het blijven van aandeelhouder van Eneco is volgens mij voor het kunnen uitvoeren van onze gemeentelijke energieplannen niet zo’n verstandige keus. En er zijn voor mij weinig argumenten om geld, dat Delft voor de uitvoering van haar energiebeleid hard nodig heeft, vast te laten zitten in een beleidsinhoudelijk niet noodzakelijk aandeelhouderschap. Overigens is mij nog niet duidelijk of Delft als de andere gemeenten gaan verkopen aandeelhouder kan blijven of dat de aandelen van Delft gevorderd kunnen worden.

Dit bericht is geplaatst in Duurzaam, Politiek. Bookmark de permalink.

Geef een reactie